شنبه ۱۲ خرداد ۰۳ | ۱۹:۱۳ ۶ بازديد
زردی یکی از شایع ترین عارضه های نوزادان در چند روز اول است. اگرچه زردی خفیف در اکثر نوزادان می تواند به راحتی و در برخی موارد به سرعت برطرف شود، اما اگر زردی مانند سایر بیماری های جزئی شدید شود، می تواند بر سلامت نوزاد تأثیر بگذارد. به همین دلیل، آزمایش زردی نوزاد در خانه در حال حاضر در میان بسیاری از خانواده ها به عنوان روشی ساده و دقیق برای تشخیص و بررسی سطح بیلی روبین در خون نوزاد رایج است. زیرا تشخیص و درمان سریع زردی و در نهایت حفظ سلامت فرزندان عزیزمان بسیار مهم است.
بیماری زردی و نگهداری از نوزاد در منزل
به زرد شدن پوست و سفیدی چشم نوزاد، زردی نوزاد می‌گویند. زردی در نوزادان زمانی اتفاق می‌افتد که بیلی روبین در خون نوزاد جمع شده باشد. در دوران بارداری، کبد مادر وظیفه‌ی حذف بیلی روبین از نوزاد را بر عهده دارد. اما پس از تولد، کبد نوزاد باید بیلی روبین را از بدن دفع کند. بنابراین در صورتی که کبد نوزاد به خوبی جهت دفع بیلی روبین رشد نکرده باشد. و این ماده در خون نوزاد جمع شود. عارضه ی زردی در نوزاد به وجود می‌آید.
اگر زردی نوزاد خفیف باشد، معمولاً با مراقبت مناسب ظرف چند هفته از بین می رود. اما اگر زردی نوزاد شدید باشد و به موقع درمان نشود، ممکن است باعث آسیب مغزی نوزاد شود. شما می توانید با انجام تست زردی نوزاد در منزل، از شدت زردی نوزاد خود مطلع شوید. علائم زردی شدید شامل موارد زیر است، در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مهم است که به پزشک خود مراجعه کنید.
- پوست نوزاد شما زرد یا نارنجی روشن می‌شود.
- نوزاد بسیار خواب آلود است و به سختی برای شیر خوردن بیدار می‌شود.
- نوزاد شما بسیار بداخلاق شده است.
- نوزاد شیر مادر یا شیر خشک نمی‌خورد.
- نوزاد به اندازه کافی پوشک را کثیف نمی‌کند.
- نوزاد بسیار گریه می‌کند.
- نوزاد تب می‌کند.
زردی نوزاد چه مشکلاتی ایجاد می‌کند؟
اگر درجه زردی نوزاد خیلی بالا باشد و نوزاد تحت درمان قرار نگیرد، امکان آسیب مغزی دائمی وجود دارد. این وضعیت، کرن‌ایکتروس (kernicterus) نامیده می‌شود. این بیماری بسیار نادر است و تقریبا از هر ۱۰۰ هزار نوزاد، یک نوزاد با این مشکل مواجه می‌شود.
تست زردی نوزاد در منزل چگونه انجام می‌شود؟
آزمایش زردی نوزاد در منزل در کنار اینکه رفاه و آسایش روزهای اول تولد یک نوزاد را به خوبی تامین می‌کند، به پدر و مادرها و خانواده‌ها نیز کمک می‌کند تا استراحت بیشتری داشته باشند و کمتر دچار خستگی ناشی از رفت و آمد به مراکز درمانی و آزمایشگاهی شوند.دستگاه بیلی چک
دستگاه بیلی روبین متر یک وسیله برای سنجش و آزمایش زردی نوزاد است. این دستگاه شمارش میزان بیلی روبین در سرم خون نوزادان و شیرخوارگان را از طریق پوست (Transcutaneous) اندازه‌گیری می‌کند. به همین دلیل دیگر نیازی به نمونه خون نوازد نخواهد بود. تست زردی نوزاد در منزل با دستگاه، فاقد درد بوده و غیرتهاجمی است. استفاده از دستگاه بیلی چک بسیار راحت است و پاسخ تست در کمتر از ۱۰ دقیقه مشخص می‌شود. دقت دستگاه بیلی روبین نیز در حد مطلوبی قرار داشته و گزینه مناسبی برای بررسی زردی نوزاد است.
برای انجام آزمایش زردی نوزاد بادستگاه بیلی چک، دستگاه به آرامی به پیشانی نوزاد تماس داده می‌شود. در نتیجه این تماس دستگاه می‌تواند سطح بیلی روبین سرم خون نوزاد را مستقیما بسنجد و به سرعت و دقت کامل میزان بیلی روبین سرم خون را پس از تبدیل به ارقام نمایش دهد. رنج نرمال بیلی روبین در نوزادن با توجه به سن آنها متفاوت است.
آزمایش خون
روش دیگر تعیین زردی نوزاد، آزمایش خون است. اگر به هر دلیلی نیاز باشد که درجه زردی نوزاد با نمونه خون او مشخص شود، امکان انجام تست زردی نوزاد در منزل با نمونه گیری از خون نوزاد نیز فراهم است. این روش تشخیصی گرچه با اندکی درد ناشی از فرو کردن سوزن برای گرفتن نمونه همراه است، اما دقت فوق‌العاده بالایی دارد و احتمال خطا در آن کاملا صفر است. نتیجه‌ای که از طریق نمونه خون حاصل می‌شود، کاملا قابل اطمینان است.
علائم زردی نوزاد
زردی معمولا سه روز بعد از تولد بروز می‌کند و تا دو هفتگی، رفع می‌شود. در نوزادان زودرس که استعداد بیشتری به زردی دارند، ممکن است این مشکل ۵ تا ۷ روز بعد از تولد بروز کند و تا سه هفته هم طول بکشد. به‌علاوه، نوزادانی که شیر مادر می‌خورند ممکن است به مدت طولانی‌تری علائم زردی را نشان دهند و حتی ممکن است ۳ ماه با این وضعیت مواجه باشند.
اگر نوزاد شما زردی داشته باشد، رنگ پوست او کمی به رنگ زرد متمایل می‌شود. زردی پوست معمولا در سر و صورت شروع می‌شود و سپس به قفسه‌ی سینه و روی شکم، گسترش می‌یابد. در بعضی از نوزادان، زردی به دست و پاها نیز می‌رسد اگر پوست را با انگشت فشار دهید، زردی پوست بیشتر خودش را نشان می‌دهد این مشکل می‌تواند در جاهای دیگر بدن نیز خودش را نشان دهد. این بخش‌ها عبارتند از:
- در سفیده‌ی چشمان
- درون دهان
- کف پاها
- کف دستان
یک نوزاد دارای زردی ممکن است علائم زیر را نیز نشان دهد:
- خواب‌آلود بودن
- بی‌اشتها بودن یا غذا نخوردن
- ادرار زرد تیره (ادرار نوزاد تازه متولد شده باید بی‌رنگ باشد)
- مدفوع کم رنگ (مدفوع نوزاد تازه متولد شده باید زرد یا نارنجی باشد)
آزمایش زردی نوزاد باید چند باشد؟
بدیهی است که هر چه عدد زردی بیشتر باشد، خطرناکتر و تهدید کننده تر است و هر چه عدد کمتر باشد، وضعیت کلی نوزاد بهتر است. زردی کمتر از 5 در روز اول تولد نیازی به مداخله پزشکی ندارد. اما زردی نوزاد باید در روز سوم بررسی شود. اگر مقدار زردی در چند روز پس از تولد کاهش یابد، به این معنی است که شیردهی به نوزاد و دفع نوزاد خوب است و کودک با موفقیت بر مشکل زردی غلبه کرده است. اگر مقدار زردی بین 13 تا 17 باشد، پزشک اقدامات پزشکی لازم را انجام می دهد. یادآوری می کنیم که حداکثر درجه زردی در نوزادان 25 است. زردی 25 یک تهدید جدی برای سلامتی و زندگی نوزاد محسوب می شود و باید به سرعت پیگیری شود. زردی درمان نشده در نوزادان می تواند منجر به عقب ماندگی ذهنی شود که یکی از جدی ترین عوارض زردی در نوزادان است.
جدول زردی نوزاد با توجه به سن
آکادمی اطفال آمریکا از جدول زردی نوزاد زیر برای تشخیص اینکه آیا نوزاد به درمان نیاز دارد یا خیر؟ استفاده می‌کند.
چگونه از زردی نوزاد پیشگیری کنیم؟
معمولا زردی در نوزادان، عارضه‌ای طبیعی و غیر قابل پیشگیری است. اما با تغذیه مکرر نوزاد با شیر مادر می‌توانید از بروز زردی شدید و خطرناک در نوزاد جلوگیری کنید. تغذیه مرتب نوزاد باعث تحریک روده‌ی او می‌شود و سپس به نوزاد کمک می‌کند تا بیلی روبین های اضافی را دفع کند.
سخن پایانی
در این مقاله نحوه تشخیص و درمان زردی نوزاد را مورد بررسی قرار دادیم. زردی در کودکان تازه متولد شده معمولا بعد از ۲ تا ۳ روز بعد از تولد آنها ظاهر می‌شود. با انجام تست زردی نوزاد در منزل می‌توانید از سطح و شدت بیلی روبین در بدن نوزاد خود مطلع شوید و در اسرع وقت بهترین اقدام را جهت درمان نوزاد خود انجام دهید.
درمان خانگی گلودرد کودکان
پرستاری کودکان استثنایی
علائم کمبود آهن در کودکان
تست زردی نوزاد در منزل
پرستار کودک مبتلا به دیابت
پرستاری از نوزاد نارس